Tükürük Bezi Tümörleri
Vücudumuzda hem büyük hem de küçük tükürük bezleri bulunmaktadır. Major tükürük bezi olarak büyük tükürük bezleri çene altında, kulak önünde ve dil altında bulunmaktadır. Bunlar sırası ile submandibuler, parotis ve sublingual olarak adlandırılmaktadır. Bunların yanında ağız içerisinde bulunan mukoza ile gırtlak arasında yer alan yüzlerce küçük tükürük bezleri bulunmaktadır. Bunlara ise minör tükürük bezleri denilmektedir.
Tükürük bezlerinde görülen tümörlerin %80’ni kulak önünde yer alan tükürük bezlerinde görülmektedir. Tümörlerin %10 kadarı ise çene altı tükürük bezlerinde görülürken, %10 kısmı ise minör tükürük bezlerinde ve dil altı tükürük bezinde görülmektedir.
Tükürük Bezi Tümörünün Çeşitleri Nelerdir?
Tükürük bezlerinde oluşan tümörlerin çeşidi son derece fazla olmaktadır. Ancak bu kadar çok çeşitliliğe sahip olan tükürük bezi tümörlerinin %80’ni iyi huylu tümörler olurken, %20’si ise kötü huylu tümörlerden oluşmaktadır.
En sık rastlanılan ve iyi huylu olan 2 farklı tükürük bezi tümörü bulunmaktadır. Bunlardan ilk sırada yer alanı pleomorfik adenom olurken, ikinci sırada ise warthin tümörü gelmektedir. Kötü huylu tükürük bezi tümörlerinin en sık rastlanılanı ise mukoepidermoid kanser olmaktadır.
Tükürük Bezi Tümörlerinin Tanısı Nasıl Konur?
Tükürük bezi kanserinin tanısında öncelikle hastadan gelen şikayetlerin dinlenmesi gerekmektedir. En çok kulak önü tükürük bezlerinde görülen iyi huylu tümörler yüz sinirlerine baskı yapmaz ve bu sebeple de yüz felcine neden olmaz. Hastaların ellerinde hele ve hareket eden kitleyi hissederler. İyi huylu tükürük bezi tümörleri ağrı yapmamaktadır. Bu sebeple birçok hasta kozmetik bir soru yaratmadıkça uzmana başvurmamaktadır.
Kötü huylu tükürük bezi tümörleri ise çok daha hızlı bir şekilde büyümektedir.Ayrıca yüz sinirlerine baskı yaparak yüz felcine neden olabilmektedir. Bu tümörlere dokunulduğunda ise sert ve hareket etmeyen bir yapıda olmaktadır. Tanısında ise öncelikle fiziki muayene ve yüz sinirleri işlevlerinin değerlendirilmesi bulunmaktadır. Tanıyı desteklemek için radyolojik görüntüleme yöntemleri kullanılmaktadır. En çok kullanılan yöntemler ise MR ve bilgisayarlı tomografi olmaktadır. Eğer kötü huylu tümörden şüphelenilir ise o zaman lokal anesteziye dahi gerek olmadan ince bir iğne ile patolojik örnek alınmakta ve bu örneklerin üzerinde testler yapılmaktadır.
Tükürük bezi Tümörlerinin Tedavisi Nasıl Yapılır?
Hem iyi huylu hem de kötü huylu tükürük bezi tümörlerinin genel tedavi şekli cerrahi operasyonlar olmaktadır. İyi huylu tükürük bezi tümörlerinin de çıkarılması gerekmektedir. Kulak önü tükürük bezlerinde bir tutulum söz konusu ise bezin bir kısmı, çene altı tükürük bezlerinde tutulum varsa tükürük bezlerinin tamamı alınabilmektedir. 10 yıldan daha uzun süre iyi huylu tükürük bezi tümörlerine müdahale edilmemesi durumunda ise tümörlerin habasete dönüşmesi söz konusu olmaktadır.
Kötü huylu tükürük bezi tümörlerinde ise çok daha geniş çaplı ameliyatlar uygulanmaktadır. Bu ameliyatlarda bezin tamamı çıkarılabilmektedir. Ayrıca tümörün yüz sinirleri üzerinde baskısı varsa ve bu sebeple de yüz felci söz konusu ise o zaman tükürük bezler ile birlikte yüz sinirinin de çıkarılması söz konusu olmaktadır. Eğer ameliyat sırasında tümörün yüz sinirini istila ettiği görülürse o zaman yüz sinirinin tamamen çıkarılması da söz konusu olmaktadır. Bu aşamadan sonra eğer mümkünse sinir nakli yapılmaktadır.
Bazı kötü huylu tükürük bezi tümörlerinde boyunda bulunan lenf bezlerinde de tümör görülebilmektedir. Bu durma boyun diseksiyonu denmektedir. Bu hastalara cerrahi işlemden sonra ışın tedavisi uygulanmaktadır. Tümörün cilt tutulumu olduğunda ise tümörler çıkarıldıktan sonra yeniden yapılandırma işlemi yapılmaktadır.
Kötü huylu tükürük bezi tümörü ameliyatlarından sonra nüks etme ihtimali tümörün çeşidine ve yaygınlığına bağlı olarak değişirken; iyi huylu tükürük bezi tümörlerinde ise nüks ihtimali son derece az olmaktadır.
